Slim elektrisch laden maakt ons elektriciteitsnetwerk klaar voor de toekomst

Uitzending Atlas, 17 februari 2021 – Met meer vraag naar elektriciteit door elektrische auto’s en warmtepompen komt meer druk op het elektriciteitsnetwerk. Hoe wordt overbelasting voorkomen? Soms is de oorzaak juist ook de oplossing. Dat is het mooie aan elektrische auto’s; deze kunnen namelijk ook duurzaam opgewekte zonne-energie terugleveren wanneer dat nodig is. Prof. dr. Wilfried van Sark, hoogleraar PV Integration aan de Universiteit Utrecht, legt het uit in het televisieprogramma Atlas.

We zien om ons heen hoe de elektrische auto de Nederlandse wegen verovert, dat in steeds meer huizen warmtepompen worden geplaatst en dat huizen van het gas af gaan. Allemaal ontwikkelingen die ervoor zorgen dat de druk op ons elektriciteitsnetwerk toeneemt. In andere landen ondervinden deze netwerken al hinder van enorme piekbelastingen. In de staat Texas in de Verenigde Staten bijvoorbeeld, is er soms zelfs sprake van overbelaste kabels waardoor ze letterlijk oververhit raken.  In het televisieprogramma Atlas (terug te kijken via NPO Start) eerder dit jaar, legt prof. dr. Wilfried van Sark uit dat we ons in Nederland hierover geen zorgen hoeven te maken. Voorwaarde is wel dat we de komende tijd gebruiken om ons elektriciteitsnetwerk zo in te richten dat er zelfs helemaal geen of slechts zeer beperkt piekmomenten ontstaan. “Universiteit Utrecht onderzoekt samen met een groot aantal partners in de projecten Smart Solar Charging, FLEET, en de komende tijd in het ROBUST-project hoe het management van het elektriciteitsnet vorm moet krijgen”, aldus Wilfried van Sark.

Terugleverende auto’s in combinatie met zonnepanelen
Eén van de oplossingen voor de nabije toekomst zijn elektrische auto’s, die onderdeel gaan uitmaken van het elektriciteitsnetwerk.  De auto’s worden eigenlijk kleine schone energiecentrales, die duurzame energie leveren wanneer dat nodig is. Zonnepanelen op daken of in zonneparken zoals overdekte parkeerplaatsen laden de auto’s op en de berijder bepaalt hoeveel stroom hij terug wil leveren aan het net. Slimme software in de auto en de laadpaal zorgen ervoor dat de gewenste hoeveelheid duurzame stroom beschikbaar is als in de buurt behoefte is aan extra capaciteit. Zo komt de auto zelf nooit zonder stroom te zitten, maar kan het wel energie terugleveren aan het net. Van Sark en de Universiteit Utrecht zijn één van de partners in de projecten Smart Solar Charging, FLEET en ROBUST. Deze projecten onderzoeken verschillende aspecten van dit innovatieve concept. Want dat er veranderingen moeten komen in het huidige energiesysteem om dit mogelijk te maken, is wel duidelijk.

Van stadsbreed naar regionaal
Inmiddels heeft project Smart Solar Charging in Utrecht al een stadsbreed netwerk van 200 slimme laadpalen gerealiseerd die auto’s zowel kunnen laden als ontladen. Binnen het onlangs gestarte ROBUST-project wordt het concept opgeschaald naar een regionaal laadnetwerk. ROBUST is het eerste integrale onderzoek ter wereld naar een toekomstbestendig en flexibel elektriciteitssysteem. Het hele elektriciteitssysteem moet namelijk onder de loep worden genomen. Dat vergt ook de nodige afstemming en nieuwe vormen van samenwerking. Ook dat onderzoekt ROBUST.

Goedkoper, duurzamer en sneller
In het project FLEET wordt bekeken hoe je terugleverende auto’s kunt combineren met bijvoorbeeld de inzet van slimme laadpalen in combinatie met flexibele nettarieven. Hiermee kunnen elektrische auto’s goedkoper, duurzamer en sneller opgeladen worden, zonder piekbelasting op het net. Voorwaarde is wel dat elektrische auto’s zo ontworpen moeten worden, dat ze daadwerkelijk elektriciteit kunnen terug leveren. Renault, Nissan en Hyundai zijn hier al aardig ver mee. De vraag is nu wanneer de hele auto-industrie hierin meegaat.

Wil je meer weten over Smart Solar Charging, FLEET en ROBUST? Neem een kijkje op de websites.